NE/Prabhupada 0781 - योगको वास्तविक पूर्णता भनेको कृष्णको चरणकमलमा मन एकाग्र पार्नु
Lecture on SB 6.1.21 -- Chicago, July 5, 1975
ब्राह्मणको योग्यता के हो ? तिमीले धेरै चोटी सुनिसक्यौ | शमो दम: सत्यं शौचम आर्जवं तितिक्षा, ज्ञानं विज्ञानम आस्तिक्यं ब्रह्म-कर्म स्वभाव-जम ( भ गी १८|४२) | यी गुणहरु विकशित हुनुपर्छ, पहिले सम, सम भनेको मानशिक सन्तुलन हो | मन कहिले नि व्याकुल हुदैन | मन व्याकुलहुने धेरौ कारणहरु छन् | जब मन व्याकुल हुदैन, तब सम: | गुरुणापि दुःखेन न विचाल्यते | त्यो योगको पूर्णता हो | यं लब्ध्वा चापरं लाभं मन्यते नाधिकं ततः यस्मिन स्थिते गुरुणापि दुःखेन न विचाल्यते ( भ गी ६|२२) त्यो तालिम हो | मन धेरै चन्चल छ | पाँच हजार वर्ष अघाडी, जब अर्जुनलाई कृष्णले सलाह दिनुभयो, " तिमि आफ्नो चन्चल मनलाई स्थिर गर ," उहाँले भन्नुभयो, " कृष्ण यो सम्भव छैन |" चञ्चलं हि मन: कृष्ण प्रमाथि बलवद दृढम् |( भ गी ६|३४) | " मेरो मन सधै उत्तेजित हुन्छ , र मनलाई बसमा ल्याउनु भनेको हावालाई रोक्नु जस्तै हुन्छ | त्यसैले यो सम्भव छैन |" तर वास्तवमा यो मन पहिले कृष्णमा स्थिर थियो | जसको मन कृष्णमा स्थिर भएको छ, उनीहरुले मन माथि विजय प्राप्त गरेका छन् | उनीहरुको मन स्थिर हुन्छ | यो चाहिएको छ | स वै मन: कृष्ण-पदारविन्दयोर वचांसि वैकुण्ठ-गुणानुवर्णने |( श्री भ ९|४|१८) | यो महाराज अम्बरिशको योग्यता थियो | उहाँ धेरै नै उत्तरदायी सम्राट हुनुहुन्छ, तर उहाँको मन सधै कृष्णको चरण कमलमा स्थिर थियो | यो चाहिएको छ | यो ब्राह्मणको योग्यता हो, कृष्णको चरण कमलमा आफ्नो मनलाई स्थिर गर्न कसरी अभ्यास गर्ने, र यो योगको पूर्णता हो | योग भनेको....केहि जादुई कमाल देखाउनु हैन | योगको पूर्णता भनेको मनलाई कृष्णको चरण कमलमा स्थिर गर्नु हो | तसर्थ भगवाद गीताको निस्कर्षको छैठौं अध्यायमा देखिएको छ , योगिनाम अपि सर्वेषां मद्-गतेनान्तर्-आत्मना श्रद्धावान भजते यो माम स मे युक्ततमो मत: ( भ गी ६|४७) त्यो अर्जुनका लागि धेरै नै उत्साहजनक थियो, किनभने अर्जुनले सोच्नुभयो, " म बेकारको छु | मा आफ्नो मन एकाग्रह गर्न सक्दिन |" तर उहाँको मन एकाग्र भईसकेको थियो | तसर्थ कृष्णले उहाँलाई उत्साह दिनुभयो, " निरुत्साहित नहोऊ |" जसको मन ममा एकाग्रह भएको छ, ऊ प्रथम श्रेणीको योगी हो |" त्यसैले हामीले सधै कृष्णका बारेमा सोच्नु पर्छ| त्यो नै हरे कृष्ण मन्त्र हो | यदि तिमीले हरेकृष्ण जप गर्यौ भने, तिम्रो मन कृष्णमा एकाग्रह छ | त्यो नै योगको पूर्णता हो | त्यसैले ब्राह्मण हुन, पहिलो योग्यता : मनलाई उत्तजित नबनाएर एकाग्रह गर्नु हो, सम | र जब तिम्रो मन एकाग्रह छ भने, तब तिम्रो इन्द्रिय वशमा हुन्छन् | यदि तिमीले आफ्नो मनलाई एकाग्रह गरेर, " मा केवल हरे कृष्ण जप गर्छु र प्रशादम लिन्छु, अरु केहि नि गर्दिन ," तब इन्द्रीयहरू आफै वशमा आउँछन् | ताऽर मध्ये जिह्वा अति, लोभमोय सुदुर्मति |